PL.ATAK

Kuratorzy
Mateusz Bieczyński
Maciej Kurak

Identyfikacja wizualna i aranżacja
Maciej Kurak

Uczestnicy
Mirosław Adamczyk, Bartosz Mamak, Federacja Anarchistyczna, Marcin Markowski, Grzegorz Marszałek, Piotr Marzol, Grzegorz Myćka, Eugeniusz Skorwider, Max Skorwider, Szymon Szymankiewicz

Wystawa Pl.atak prezentuje prace, które charakteryzują się artystyczną autonomią oraz podejmują istotne tematy społeczne. Plakat jako środek wyrazu artystycznego od swoich początków sytuował się pomiędzy sztukami pięknymi a sztukami użytkowymi. Z jednej strony obficie czerpał z tradycyjnych technik artystycznych takich jak malarstwo, grafika czy – w późniejszym okresie – fotografia. Z drugiej strony jednak – w przeciwieństwie do nich – pełnił jednoznacznie użytkowe funkcje: stanowił odpowiedź na konkretne zamówienie, jego celem była informacja o określonym wydarzeniu lub jego reklama, był zależny od kontekstu swojej prezentacji, jego trwałość była ściśle uzależniona od funkcji, którą spełniał.

Z czasem charakterystyka medium plakatowego zaczęła się zacierać. Stała się mniej klarowna. Zarówno na płaszczyźnie wytwórczej, jak również i definicyjnej doszło do licznych przeformułowań. Twórcy plakatu poszukiwali oryginalnych środków artystycznego wyrazu i coraz częściej stosowali różnorodne zabiegi w celu podkreślenia twórczej indywidualności. W ten sposób eksperymentowanie stało się wizytówką tych bardziej znanych twórców. Zmieniło to kryteria oceny mistrzostwa na tym polu – z ‘biegłości warsztatowej’ kryterium to zaczęło przesuwać się ku ‘adekwatności pomysłu’. Różnorodność form wyrazu artystycznego w medium plakatowym uczyniło z plakatu przedmiot kolekcjonerski. W ten sposób zyskał on dodatkowe trzecie życie. Najpierw stanowił zapowiedź określonego innego wydarzenia, następnie autonomizował się od niego jako przedmiot porównań – pytano czy plakat trafnie interpretuje reklamowane wydarzenie? – aby następnie stać się samodzielnym dziełem sztuki, gdy pierwotny przedmiot referencji (np. koncert, sztuka teatralna czy film) nie był już bezpośrednio dostępny.

W kontekście opisanej ewolucji form i funkcji plakatu jako dzieła sztuki najważniejsze znaczenie przypadło zatem dwóm kategoriom dzieł. Po pierwsze plakatom tradycyjnym, które wprawdzie powstały na zlecenie, ale w których bardzo wyraźnie ujawnia się poszukiwanie własnego stylu przez artystę oraz swobodna interpretacja tematu czyniąca z niego przekaz uniwersalny uwalniający się z czasem od pierwotnego kontekstu prezentacji. Po drugie zaś dzieła zaliczane do tzw. plakatu autorskiego, self–edition, który charakteryzuje się tworzeniem form komunikacji wizualnej bliskich plakatowi tradycyjnemu, ale różniącym się kontekstem powstania – jest wynikiem inwencji samego artysty.

Zaprezentowane prace charakteryzują się ponadto bezpośrednim odniesieniem do uniwersalnych lub konkretnych problemów społecznych przez co zyskują potencjał dzieła krytycznego. Stają się wypowiedzią reaktywną, która skłania do podjęcia refleksji na temat społecznych mechanizmów, nawyków oraz schematów myślenia. Mają one niekiedy potencjał znaku, który jest w stanie motywować lub nawet aktywizować do określonych działań.

Tytuł wystawy Pl.atak jest również próbą wyjścia poza tradycyjne sposoby pojmowania medium plakatowego w kontekście jego relacji wobec sztuk pięknych. Stawia on pytanie o to, czy twórcy plakatu – poprzez odrzucenie tradycyjnych technik artystycznych oraz redukcję znaczenia zlecenia dla aktu kreacji – doprowadzili do wykształcenia nowej dziedziny wyrazu artystycznego, który nie mieści się w ramach tradycyjnych pojęć opisujących sztukę.

File about exhibition