Izabella Rybacka
Scenografia i kostiumy do dramatu
Michela de Ghelderode

kurator
Marta Weronika Węcławska–Lipowicz

„Escurial” Michela de Ghelderode to osadzona w pewnych realiach miejsca, postaci i zdarzeń sztuka, pełna symboli i alegorii groteska ostatecznie dziejąca się na pograniczu realności i snu.

Fabuła klasycznie dziejąca się w jedności czasu, miejsca i akcji, sprowadzona poniekąd do dialogu króla i błazna oraz przewrotnego traktowania ich ról, uniwersalizuje przekaz, uaktualnia i wyabstrahowuje od jednoznacznych kontekstów. Sztuka pozwala, wręcz zaprasza słowami samego autora do indywidualnej plastycznej interpretacji: „zastanów się nad obrazem, ta sztuka jest obrazem, który staje się teatrem” pisał w jednym ze swoich listów Michel de Ghelderode. jest zaproszenie dla malarza scenografa. Zaproszenie, z którego twórczo skorzystała Pani Izabella Rybacka. Klasyczna scena Teatru Animacji, do którego adresowana jest autorska propozycja, spięta architektoniczną ramą sceniczną kadruje obraz wewnątrz ramy. Autorka przewiduje jednak wyjście obrazu poza ramę, włączając przestrzeń proscenium do swoich działań. Korzystając z systemu kulisowego aranżuje sceny obrazów, buduje zmienne kadry barwnych laserunkowych planów, przenikających się, stanowiących idealne pole dla teatru cieni, zjaw, odbić. Centralnym punktem jest graniasty tron skonstruowany w systemie periaktoi stanowiący zwornik, dominantę kompozycji. Wobec tronu odbywa się gra głównych postaci dialogu. Osiową kompozycję obrazu podkreśla dodatkowo geometria podziałów posadzki, która przekłada się na niewidzialną siatkę przestrzenną porządkującą obraz przestrzeni.

Intrygujące faktury, efekty barwne i świetlne, tworzyć mają atmosferę wieloznaczności: dostojeństwa i upadku, chwały i regresu, destrukcji, rozkładu. Te żarzące się kolorem i połyskujące światłem rastrowe przestrzenie „pełnią ludzie i cienie”. Pani Izabella Rybacka buduje sylwetki postaci, jako znaki przestrzenne, symboliczne, nieco umowne. Kostiumy przez Nią wykreowane mają również odnosić się do przeciwstawieństw godności i upadku, degradacji świata dramatu, odzwierciedlając niejako założenia samego dramatopisarza, aby „nie było rozdźwięku między moralnością a fizycznością”. Z daleka sylwety postaci są niejako z grubsza ciosane, potraktowane rzeźbiarsko, ulegające pewnej deformacji. Kostiumy działające jako znaki w przestrzeni, uniwersalizują postaci, personalizują cechy i pojęcia. Dzięki światłu scenicznemu zaczynają żyć, mienić się, połyskiwać. Struktury finezyjnie zestawionych materii ujawniają delikatny lub głęboki światłocień, ujawniają faktury, warstwy, subtelnie i oszczędnie wprowadzony kolor. Światło ożywia, porusza, dźwięczy, uchyla tajemnicy. Wizja obrazów scenicznych, fantasmagorycznych przestrzeni równoległych, postaci dialogu i zjaw w oparciu o autorską interpretację możliwości, które daje układ kulisowy oraz antyczny system periaktoi wskazuje na twórcze podejście, wyobraźnię i malarską wrażliwość. Znamionuje dojrzałego artystę.

Zamknij okno