Marta Gębska
Faktura. Bezpieczeństwo w przestrzeni łazienki

Obszarem badawczym jest dla mnie przestrzeń łazienki, jej ewolucja zarówno w kontekście historycznym, kulturowym, jak i funkcjonalnym. Współcześnie obserwujemy wiele zmian przebiegających w strukturach społecznych krajów rozwiniętych – szczególnie dotyczy to Europy i Ameryki Północnej. Są wśród nich zmiany demograficzne, ewolucja modelu rodziny oraz zjawisko starzejącego się społeczeństwa. Jedno z największych wyzwań projektowych związane jest ze społeczeństwem, w którym wzrasta ilość osób starszych, a nawet w wieku podeszłym, mieszkających samodzielnie i nie korzystających z dodatkowej opieki. Jako projektant nie mogę pozostać obojętna wobec tego zagadnienia, zważywszy na statystyki, które wyraźnie pokazują, że w 2030 roku co czwarty Europejczyk będzie w wieku 65+, a w 2050 już co trzecia osoba.

Otwierając przewód doktorski zakładałam, że w wyniku procesu badawczego powstaną projekty produktów przeznaczonych do przestrzeni łazienki, zaprojektowane w nurcie „design for all“, swoją formą nie „piętnujące”, ale wywołujące pozytywne emocje u odbiorcy. Obiekty, które zmienią postrzeganie użytkownika, jak również przesuną znane dotąd zakresy funkcjonalne.

Wystawa „Faktura. Bezpieczeństwo w przestrzeni łazienki.” prezentuje efekt moich poszukiwań w zakresie funkcji faktury w przestrzeni łazienki. To, jak ją postrzegają nasze zmysły (haptyczność) oraz jak jej świadome zastosowania mogą wspomóc projektowanie dla osób o wyższych wymaganiach funkcjonalnych.

Przeprowadzone badania zachowań w przestrzeni łazienki osób w różnym wieku i o różnych potrzebach, wykazały silną potrzebę podpierania się, wynikającą z braku poczucia bezpieczeństwa, jak również z ograniczonej swobody poruszania się w różnych strefach tego pomieszczenia. W związku z tym, nadrzędnym celem było opracowanie faktury o właściwościach antypoślizgowych i zapewniających bezpieczne korzystanie z łazienki, zwłaszcza w jej „mokrych” strefach. Optymalne parametry pojedynczych elementów wykreowanej struktury stanowią silny bodziec dotykowy, nadając przedmiotom nowego znaczenia.Moim celem było zaprojektowanie produktów, które można w łatwy sposób zamontować podczas remontu łazienki. Ponadczasowe w formie, gdyż mają jak najdłużej służyć wszystkim użytkownikom łazienki bez względu na ich wiek. Uniwersalność była dla mnie priorytetem nie tylko na etapie założeń do projektu, ale przede wszystkim w odniesieniu do powstałych przedmiotów.

W ramach projektu doktorskiego powstały przedmioty nie tylko nie stawiające barier, ale jednocześnie przeznaczone dla każdego, nie piętnujące osób o ograniczonej sprawności, a dodatkowo wywołujące pozytywne emocje u użytkownika.

Mam nadzieję, że seria Haptique, na którą składa się uchwyt, umywalka nablatowa oraz brodzik, będzie w przyszłości wspierać użytkowników przy wykonywaniu czynności higienicznych, bez względu na ich wiek, czy sprawność fizyczną.

Marta Gębska

Marta Gębska uzyskała dyplom magisterski na kierunku wzornictwo, pod kierownictwem prof. Bogumiły Jung, w Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu w 2006 roku. Jest również absolwentką studiów podyplomowych z zakresu zarządzania wzornictwem w Szkole Głównej Handlowej i Instytucie Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie.

W latach 2014–2018 była doktorantką na Wydziale Architektury i Wzornictwa Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. W 2016 roku otrzymała stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jest członkiem Stowarzyszenia Projektantów Form Przemysłowych SPFP oraz International Association of Designers.

Specjalizuje się w projektowaniu produktu, wnętrz oraz przestrzeni wystawienniczej. W swojej pracy stosuje metody projektowania zorientowane na użytkownika. Swoją wiedzę i doświadczenie wykorzystywała jako kierownik ds. wzornictwa i innowacji (Marmite sp. z o.o. w latach 2013–2020) oraz lider zespołu projektowego (OBR Ster, 2012–2013). Do produkcji zostało wdrożonych ponad 100 produktów jej autorstwa, które są zastrzeżone jako wzory przemysłowe lub posiadają ochronę patentową.

Laureatka nagród za produkty zaprojektowane dla Marmite, m.in. red dot product design, iF product design, German Design Award, Dobry Wzór, Top Design award, GOOD DESIGN TM, must have award, A’ design Award. Wystawiała swoje prace m.in. podczas Design Biennale w Saint–Etienne, Design Days w Budapeszcie, Milan Design Week, ISH we Frankfurcie, HafenCity w Hamburgu, red dot Muzeum, Łódź Design Festival, Instytucie Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie i w Śląskim Zamku Sztuki w Cieszynie.