Dorota Tarnowska-Urbanik
Raz do roku jelenie łowią ludzi

Kuratorzy
Natalia Czarcińska
Jerzy Muszyński

„Raz do roku jelenie łowią ludzi”, tak rozpoczyna się wiersz Gary’ego Snydera, użyty przez Dorotę Tarnowską-Urbanik jako quasi komentarz do pracy Skafander dla outsidera. Jelenie – w interpretacji artystki – uosabiają w nim ideologie i doktrynalność wszelkich, nawet tych najbardziej liberalnych i tzw. postępowych (świato)poglądów. Wpuszczane nieraz bezwiednie, podstępnie zamieszkują umysły i jak pisze Snyder „otaczają nas od wewnątrz”. Skafander staje się tu nie tyle metaforą ochrony od zewnątrz, co ochrony wnętrza noszącego go insidera.

Podobnych zagadnień dotykają też pozostałe prace. I tak, Kruche rozmowy zainspirowane zostały kontaktem z pacjentami szpitala psychiatrycznego, w którym artystka przez rok prowadziła warsztaty. Wielkim zaskoczeniem był dla niej fakt, że choroba niektórych pacjentów okazywała się świadomą konfabulacją, i że szpital był ich domem z wyboru. Stał się „skafandrem” dla ich kruchych osobowości, niepotrafiących odnaleźć się w normatywnej rzeczywistości.O jej złożoności Dorota Tarnowska-Urbanik przypomina nam w Ćwiczeniach z kartografii, przybierających formę (znanej z nomenklatury cyfrowej) chmury, w której centralne miejsce zajmuje bezideowość. Mglistej strukturze mapy towarzyszy Skorowidz światopoglądów, w którym alfabetyczne uporządkowanie dostępnych na ścianie opcji jest niepozbawionym ironii komentarzem, „obnażającym” umowność przypisanych pojęciom porządków.

Zbliżony charakter posiadają Przypisy, będące refleksją nad „pojęciami obecnymi w aktualnym (praca powstała w 2015 roku) dyskursie”, jak mówi artystka. Ułożone w formie krzyżówki słowa „tworzą efemeryczny notatnik, zbiór postaw prezentujących odmienne poglądy na politykę, religię, kulturę i edukację”. Wyszyte pojęcia układają się w pluralistyczny obraz, symbolicznie scalający spolaryzowane postawy.Podobny zabieg został wykorzystany w Esejach o prawdzie, książce artystycznej, w której cytaty dotyczące odmiennego rozumienia kategorii prawdy splecione zostały we wspólną „publikację”.

W oparciu o cytaty stworzony został też Projekt: człowiek. Wykorzystano w nim wycinki z czasopism o profilu psychologicznym, w których artystka tropiła sprzeczne ze sobą treści.W Kolosach na glinianych nogach znajdziemy z kolei zbiór portretów „guru”, którzy – jak mówi artystka – „tworząc nieudowadnialne konstrukty myślowe wpływały, wpływają i nadal będą wpływać na ogrom ludzkich istnień”.

Raz do roku jelenie łowią ludzi, to wystawa o człowieku w świecie i świecie w człowieku. Z pewnego dystansu i z pewnym dystansem. Ze szczyptą ironii, ale przede wszystkim pełna empatii i zrozumienia dla odmienności i indywidualności, dla słabości i tego wszystkiego co czyni ludzi ludźmi. W kontekście aktualnego spolaryzowania społeczeństwa, ten jakże subtelny i serdeczny humor autorki wydaje się być bardzo potrzebny i terapeutyczny.

Dorota Tarnowska-Urbanik
Urodzona w 1982 roku w Pucku. W 2008 roku obroniła pracę dyplomową z grafiki warsztatowej i rysunku na Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu (obecnie UAP), w latach 2007–2008 studiowała grafikę na Akademii Sztuk Pięknych w Bratysławie. W latach 2009–2013 odbyła studia doktoranckie na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie na Wydziale Grafiki. Od 2013 roku jest adiunktem w Pracowni Tkaniny Artystycznej na Wydziale Malarstwa i Rysunku UAP. Współkuratorka w Galerii Szewska 16.