Sebastian Trzoska
Dlaczego natura nie znosi próżni?

wystawa towarzysząca 11. edycji Konkursu NOWY OBRAZ / NOWE SPOJRZENIE

Dlaczego natura nie znosi próżni?

Przygotowana wystawa jest drugą z cyklu trzech prezentacji organizowanych w ramach pracy doktorskiej, której punkt centralny stanowi pytanie o naturę zjawiska pustki i paradoksalną grę jej znaczeń.

Tytuł wystawy w sposób bezpośredni nawiązuje do jednego z najpowszechniejszych stwierdzeń Arystotelesa, w którym mowa jest o tym, iż natura nie toleruje próżni i w związku z tym należy odrzucić istnienie pustki jako bytu pozbawionego racji. Natomiast przekornie dostawione do spostrzeżenia filozofa pytanie „dlaczego” nie ma na celu podważenia tego osądu, lecz jest próbą sprowokowania innego sposobu myślenia o pustce oraz o funkcji, jaką może ona pełnić w postrzeganiu rzeczywistości, a zwłaszcza składających się na jej obraz przedmiotów.

Jako zjawisko pustka jest bliska naturze paradoksu, czyli logicznego stwierdzenia, które jest wewnętrznie sprzeczne. Stąd też m.in. wynika problematyczny charakter fenomenu pustki we wszelkich próbach racjonalizowania i budowania jej logicznego opisu. Niejednoznaczność i wynikające z tego odczucie obcości zazwyczaj budziło niepokój skutkujący wypełnianiem pustych przestrzeni, które określa się jako horror vacui – strach przed pustką.

Powstałe podczas procesu poszukiwań prace pierwotnie były próbą zmierzenia się z uchwyceniem przedmiotowej formy pustki jako jej obrazu. Efektem przeprowadzonych prób i poszukiwań w polu indywidualnej praktyki artystycznej jest koncepcja przedmiotu-zjawiska – decyzji plastycznej zamkniętej w materialności przedmiotu, obrazu lub projekcji oraz towarzyszących temu kontekstach jako faktów współokreślających daną formę i treść, gdzie pomimo materialnego charakteru danego przedmiotu rozumianego jako zdarzenia lub aktu, pochwycone jakości jawią się jako ulotne i niestabilne.

Prezentowane na wystawie prace są wynikiem wykorzystania natury zjawiska pustki jako twórczej zasady, która czerpiąc z mechanizmu rządzącego istotą paradoksu, próbuje urzeczywistnić niedostępne i na co dzień ukryte własności konkretnych przedmiotów, rzeczy i zdarzeń.

Celem podjętych działań artystycznych i powstałych w ich wyniku obiektów nie jest zmaterializowanie obrazu pustki, jako pewnej zamkniętej i niezależnej całości. Dążę jedynie do przedstawienia tego jak fakty otaczającej nas przestrzeni codzienności, poprzez potencjał zapisany w naturze pustki, odsłaniają przed nami swoje znaczeniotwórcze związki i paradoksalne sensy.